Het is alom bekend dat er zich ijs op vliegtuigen vormt, zeker voor de kleine luchtvaart kan dat grote gevaren opleveren. Vooral bij de landing, temperatuur in de lucht neemt toe, en door het bewegen van kleppen of uitdoen van het landingsgestel kan er ijs afvallen.
Meldpunt
Sinds februari 2000 fungeren Theo Jurriens en Jan Henk Marsman van de Groninger
Universiteit als meldpunt voor vallend ijs. Waar mogelijk zijn alle Nederlandse
meldingen onderzocht. 80 tot 90% van de meldingen zijn te herleiden tot het werk
van grappenmakers. Desalniettemin zijn in de periode februari 2000 tot en met
oktober 2003 acht gevallen bekend van ijsval van een vliegtuig: 2 februari 2000
te Elburg, 13 februari 2000 te Duivendrecht, 11 januari 2002 te
Gulpen, 14 april
2002 te Eijsden, 27 juli 2003 te Hoenderloo, 15 augustus 2003 te
Enter, 20
augustus 2003 te Lonneker en 25 oktober 2003 opnieuw te
Enter. De website www.ijsklompen.net
geeft een overzicht van de vondsten. Tevens informeert de website over vondsten
in het buitenland.
Buitenland
Ook in het buitenland zijn meldingen van ijsval van vliegtuigen bekend. Een studie, begin jaren negentig, van het Narita vliegveld in Japan doet melding van
0 tot 18 gevallen per jaar. Volgens de Japanners valt het ijs vooral wanneer het
landingsgestel uitgaat. Soortgelijke gevallen, beweging van de kleppen, zijn ook
in Nederland bekend. De Japanse studie heeft o.a. geleid tot wijziging van de
aanvliegroutes: meer over zee om geringe schade op land te beperken.
De Amerikaanse krant USA
Today, 16 juni 2003, doet melding van een rechtzaak
inzake ijsval. Boot eigenaar Ray Erickson daagde American Airlines: ijsafval van
vlucht 1950 had zijn boot beschadigd. Het gerechtshof eiste van American
Airlines een schadevergoeding van 3236 Dollar. Hier ging het om "blauw
ijs" uit de spoeltank of toilet van het vliegtuig. De blauwe kleur in dit
"WC eend" ijs wordt veroorzaakt door de desinfectant. De val in Leersum, 14 mei 1998, is net als de eerste val in Enter een Nederlands voorbeeld
van "WC eend" ijs. Volgens meteoroloog Paul Citroen van de
luchtvaartmeteorologische dienst van het KNMI op Schiphol, kan een vliegtuig
lekken bij de afsluiter van de tanks waarin de menselijke behoefte terechtkomt.
Zo kan onder de buik van het toestel gemakkelijk ijsaangroei plaatsvinden,
waarbij het ijs allerlei ongerechtigheden bevat. Bij voldoende omvang krijgt
zo'n brok zoveel weerstand te verwerken dat het losbreekt.
Conclusie
Uit de studie blijkt dat in bijna alle gevallen de vindplaatsen van het ijs zich
onder vliegroutes bevinden. Gegevens over gevallen in de
Flevopolder ontbreken: de polder bevindt zich onder drukke aanvliegroutes maar
gezien de lage bevolkingsdichtheid is kans op vondst uiterst klein.
De statistiek vanaf 2000 leidt tot gemiddeld twee à drie meldingen van ijsval van vliegtuigen per jaar en dat op plekken welke samenvallen met vliegcorridors boven Nederland. Dat het nu twee keer in Enter is gebeurd riekt naar toeval. Maar duidelijk is dat de kansen op ijsval in Enter vele malen groter zijn dan in bijvoorbeeld Gramsbergen of Harlingen .